DIETA PRZY ZESPOLE POLICYSTYCZNYCH JAJNIKÓW (PCOS- polycystic ovary syndrome)

JOANNA WASILUK • dawno temu

Zespół policystycznych jajników to obecnie najczęściej pojawiająca się choroba endokrynologiczna u kobiet w wieku rozrodczym. Z zespołem policystycznych jajników często powiązane są inne schorzenia, a mianowicie insulinooporność, nadwaga, otyłość, problemy z ciśnieniem i cholesterolem. Kluczową rolę w niwelowaniu następstw PCOS odgrywa odpowiednia dieta. Jadłospis powinien uwzględniać odpowiedni deficyt energetyczny. Powinniśmy dostarczać nieco mniej kalorii, ze względu na obniżony metabolizm oraz często występującą oporność komórek na insulinę.

Pod szczególną kontrolą powinny znaleźć się produkty o wysokim indeksie glikemicznym. Do najczęściej zjadanych produktów o wysokim IG należą:
• Pieczywo i makaron z mąki pszennej
• Ryż biały
• Kasza manna
• Ziemniaki zwłaszcza rozgotowane,
• Miód
• Dżem słodzony
• Słodycze, biszkopty
• Słodzone napoje, piwo
• Płatki kukurydziane
• Gotowana marchew i buraki

Przy zespole policystycznych jajników należy wybierać produkty o jak najniższym IG, jak najmniej przetworzone, o małej zawartości cukrów prostych i tłuszczów nasyconych. Zaliczamy do nich:
• Pieczywo żytnie razowe
• Ryż brązowy,
• Kasza gryczana,
• Nasiona roślin strączkowych,
• Surowe warzywa,
• Kiszonki
• Orzechy, migdały, pestki dyni, słonecznika, siemię lniane
• Zielona i czerwona soczewica, ciecierzyca

Należy pamiętać, iż każda długotrwała obróbka cieplna podwyższa indeks glikemiczny produktów. Z tego względu nie powinniśmy rozgotowywać potraw, a zjadać je al’dente.
Odpowiednio dobrany jadłospis nasila wrażliwość tkanek na insulinę. Dzięki czemu glukoza w większym stopniu wnika do komórek, gdzie jest zużywana jako źródło energii.

Kobiety z PCOS (i nie tylko one) powinny sięgać po produkty pełnoziarniste, bogate w błonnik, który pęcznieje w żołądku dzięki czemu na dłużej utrzymuje się uczucie sytości. Unikamy zbędnego podjadania i tym samym istnieje mniejsze prawdopodobieństwo występowania nadwagi czy otyłości.

Bardzo istotna jest również regularność posiłków. Zaleca się spożywanie 5–6 małych posiłków, w odstępach co 2,5–3h. Osoby z zaburzeniami glikemicznymi nie powinny zjadać dużych porcji oraz dopuszczać do występowania głodu. Przestrzeganie tych zasad chroni przed skokami cukru w naszym organizmie. Jeżeli zdarzy nam się sięgać po produkty o wysokim indeksie glikemicznym to należy je łączyć z produktami zawierającymi sporo białka i tłuszczy nienasyconych, aby cukry nie stanowiły jedynego źródła energii.

W diecie ważne są również rodzaje i ilości spożywanych tłuszczów. Należy unikać produktów bogatych w izomery trans kwasów tłuszczowych. Odpowiadają one za wzrost stężenia złego cholesterolu LDL oraz obniżają poziom dobrych frakcji HDL.
Spożywanie żywności o dużej zawartości izomerów trans prowadzi do podwyższenia poziomu insuliny we krwi. Kobiety z zespołem policystycznych jajników bardzo często mają problemy z zajściem w ciążę. Izomery trans zwiększają ryzyko poronień. Z tego też względu kobiety w ciąży nie powinny sięgać po margaryny czy wyroby cukiernicze, bogate w zagrażające ich płodowi izomery kwasów tłuszczowych. Doskonałym źródłem tłuszczów są ryby, oliwa z oliwek, awokado, orzechy, nasiona.

Białko należy zaś czerpać z roślin strączkowych (fasola, groch, soczewica), mięsa ryb, drobiu, serów o niewielkiej zawartości tłuszczu.

Niektóre witaminy i minerały wykazują zdolność przeciwzapalne, zmniejszania insulinooporności, regulują poziom glukozy we krwi. Należą do nich:
• d-pinitol – występuje w otrębach gryczanych, cytrusach, roślinach strączkowych
• witamina D – obecna jest w łososiu, dorszu, jajach, mleku
• chrom – znajdziemy go w drożdżach, zielonym grochu, cebuli, halibucie, wołowej wątrobie.

Ciekawostka: Często zapominamy, nie doceniamy wartości przyprawy jaką jest cynamon, a to właśnie on pozwala na stłumienie reakcji insuliny po zjedzeniu pokarmów o wysokim IG. Pamiętajmy zatem o dodatku cynamonu (nie mniej niż 3 gram) do potraw.
Działanie łagodzące przy hiperinsulinemii wykazuje również przyprawa chili.