Co jeść, żeby zajść w ciążę?

JOANNA WASILUK • dawno temu

Płodność jest związana z naszą dietą. Jedzenie organicznych warzyw, wystrzeganie się żywności przetworzonej, dostarczanie swojemu organizmowi pełnoziarnistych węglowodanów i wartościowego białka może nie wystarczyć. Okazuje się, że kobiety, które chcą zajść w ciążę powinny jeść różne produkty w zależności od etapu cyklu miesiączkowego. Dlaczego? Ze względu na hormony, które wydzielają się w różnych fazach. Jeśli chcemy zwiększyć szansę na poczęcie, powinnyśmy wziąć to pod uwagę w komponowaniu codziennego menu.

1. Dieta w czasie menstruacji
W czasie miesiączki często czujemy się wzdęte, zmęczone i nie jesteśmy w dobrym nastroju. Możemy wtedy cierpieć na niedobór żelaza, ponieważ w trakcie menstruacji każda kobieta traci 30–40 mililitrów krwi. W tym czasie warto skupić się na produktach bogatych w ten pierwiastek, takich jak mięso, rośliny strączkowe, ryby, zielone warzywa liściaste. Są one bogate zarówno w żelazo, jak i białko. Poza tym należy pamiętać, że żelazo lepiej wchłania się w obecności witaminy C. Powinniśmy więc jeść też czerwone papryki, pomidory, brokuły, kiwi i cytrusy. Wystrzegajmy się potraw, które mogą przyczyniać się do zwiększania obfitości krwawienia, a tym samym niedoborów żelaza. W czasie menstruacji unikajmy alkoholu, kofeiny, ostrych przypraw.

2. Dieta w fazie folikularnej
W fazie folikularnej organizm wytwarza duże ilości estrogenu, a pęcherzyk jajnikowy się rozwija. To właśnie w nim znajdzie się dojrzała komórka jajowa i ulegnie ona owulacji (jajeczkowaniu). Faza folikularna trwa około 9 dni i w tym czasie warto jeść produkty, który wspomagają rozwój pęcherzyka. Nasza dieta w tym okresie powinna obfitować w orzechy, nasiona, zielone warzywa, jajka i ryby. W fazie folikularnej nie należy pić alkoholu – odwadnia organizm i zakłóca równowagę hormonalną organizmu.

3. Dieta w czasie owulacji
W czasie owulacji dojrzała komórka jajowa zostaje wydalona z pęcherzyka jajnikowego.
W tym okresie organizm potrzebuje dużej dawki witamin z grupy B oraz minerałów. Ważną rolę spełniają również zdrowe kwasy tłuszczowe, które poprawiają krążenie krwi i pomagają pęcherzykowi otworzyć się, by komórka jajowa mogła trafić do jajowodu. Najlepszym źródłem kwasów omega-3 są ryby. Ponadto warto jeść zielone warzywa liściaste, produkty pełnoziarniste, jaja, mięso. Nie zapominajmy o piciu dużej ilości wody – dzięki niej hormony są transportowane, a pęcherzyk jajnikowy dojrzewa w odpowiednim tempie. Czego unikać? Pokarmów o odczynie kwasowym, takich jak kawa, alkohol, przetworzona żywność. To przez nie śluz w macicy staje się nieprzyjazny dla plemników, co może wpłynąć na problemy z zajściem w ciążę.

4. Dieta w fazie lutealnej
Faza lutealna to czas, by czerpać jak najwięcej ważnych składników odżywczych, sprzyjających rozwojowi komórek. Warto szczególnie zwrócić uwagę na produkty bogate
w beta-karoten, który utrzymuje prawidłowy poziom hormonów i zapobiega poronieniom. Znajdziemy go w marchwi, słodkich ziemniakach oraz zielonych liściastych warzywach. Kobiety starające się o potomstwo w fazie lutealnej powinny jeść świeże ananasy. Zawierają one substancję zwaną bromeliną, która działa przeciwzapalnie i pomaga zagnieździć się jajeczku. W fazie lutealnej należy jeść jak najwięcej ciepłych posiłków – wysoka temperatura pomaga utrzymać ciążę. Warto więc jak najczęściej przygotowywać zupy i gulasze. Lepiej stronić od zimnych posiłków i surowych produktów.

Jeśli zależy nam na poczęciu dziecka, przyjrzyjmy się swojemu codziennemu jadłospisowi. Weźmy pod uwagę to, jakie procesy zachodzą w naszym organizmie w poszczególnych fazach cyklu miesiączkowego. Organizm potrzebuje wtedy różnych składników i witamin. Odpowiednia dieta może wpłynąć na płodność i przyspieszyć zajście w ciążę.

Odchudzanie przed ciążą
Fakt spodziewania się dziecka jest dla każdej kobiety powodem do szczęścia, wywołuje radość oczekiwania i spełnienie w roli matki. Czas ciąży bywa także momentem, kiedy kobieta z większą uwagą zaczyna przyglądać się swojemu ciału i rozpoczynającym się zmianom: dodatkowym kilogramom, powiększającemu się biustowi, szerszym biodrom czy niechcianym rozstępom i cellulitowi. Nieodpowiedzialne i nierozsądne jest odchudzanie w czasie ciąży, należy o odpowiedniej diecie pomyśleć dużo wcześniej. Problemem jest także to, co jeść przed ciążą, żeby nie poddać się dodatkowym kilogramom.

5. Dieta przyszłej mamy, czyli w oczekiwaniu na bociana
Współczesne kobiety szczególną wagę poświęcają swojej urodzie i sylwetce. Czasem idealna figura jest efektem doskonałych genów, sposobu odżywiania się i aktywności fizycznej, ale też diet, często eksperymentalnych i nie do końca racjonalnych i wskazanych. Złe diety, środki odchudzające i inne substancje wspomagające przemianę materii są tym, co jest zakazane przed ciążą, w ciąży i w okresie karmienia piersią. Trudno sobie wyobrazić kobietę w ciąży na diecie odchudzającej. Nawet odchudzanie na krótko przed zapłodnieniem jest niewskazane. Stwierdzono naukowo, że kobiety, które zbyt mało przybywają na wadze, często rodzą dzieci z małą masą urodzeniową i mniejszą odpornością, natomiast te, które poddają się drakońskim dietom odchudzającym i tracą na wadze, nie dostarczają płodowi potrzebnego pokarmu i mogą przyczynić się do powstania wad rozwojowych dziecka, a nawet do poronienia ciąży. Dlatego kobieta planująca dziecko powinna szczególnie zadbać o swoje ciało na kilka miesięcy przed ciążą. Aby ciąża nie była dużym obciążeniem dla organizmu, najlepiej pozbyć się zbędnych kilogramów na co najmniej 6 miesięcy przed zapłodnieniem.

Przybieranie na wadze w ciąży jest procesem naturalnym, który oczywiście powinien być kontrolowany. Przyrost masy ciała w ciąży nie może przekraczać zalecanych norm (średni wzrost wagi w ciąży to około 11–16 kg). Podczas ciąży organizm kobiety potrzebuje większej ilości energii i składników odżywczych, znacząco zwiększa się zapotrzebowanie na witaminy i składniki mineralne (nawet o 50–100%). Natomiast kaloryczność dziennej racji pokarmowej powinna być zwiększona jedynie o ok. 300 kcal. Zatem liczy się jakość, a nie ilość spożywanego pokarmu, co zaprocentuje po porodzie. Spodziewanie się dziecka nie oznacza nadwagi, większość kobiet z racjonalnym stosunkiem do odżywiania, wraca do swojej wagi w 1–4 miesiące, ale ten proces w zależności od indywidualnych predyspozycji organizmu może się wydłużać w czasie.

6. Zasady odżywiania przed ciążą
Odżywianie przed ciążą oraz dieta w ciąży mają ogromny wpływ nie tylko na figurę przyszłej mamy, ale na przebieg ciąży i zdrowie dziecka. Należy pamiętać, żeby dostarczać organizmowi urozmaiconych produktów i tym samym możliwie największej ilości składników odżywczych, witamin i minerałów – zmniejszy to ryzyko wystąpienia niedoborów kwasu foliowego, żelaza, jodu, cynku i nienasyconych kwasów tłuszczowych, szczególnie ważnych dla rozwoju płodu. Na przykład, regułą staje się przyjmowanie kwasu foliowego w postaci tabletek nawet na kilka miesięcy przed ciążą oraz przez cały czas jej trwania, bowiem istnieją opinie naukowe, że niskie spożycie kwasu foliowego powoduje zwiększone ryzyko urodzenia dziecka z wrodzoną wadą układu nerwowego i liczne komplikacje w czasie ciąży. Wady te powstają bardzo wcześnie, na przełomie 3. i 4. tygodnia ciąży, kiedy kobiety nie są jeszcze świadome swojego stanu, stąd wskazanie do przyjmowania preparatów kwasu foliowego jeszcze przed zapłodnieniem. Duża zawartość kwasu foliowego jest również w następujących produktach: otrębach pszennych, wątrobie, szpinaku, brukselce, brokułach, szparagach, bobie i kalafiorze.

Odwrotna sytuacja, czyli nadmierne dostarczanie organizmowi witamin, też nie jest wskazana. Nadmiar witamin A i D także może stać się przyczyną komplikacji ciążowych
i nieprawidłowości w rozwoju dziecka. Taka sytuacja występuje najczęściej na skutek przyjmowania jednocześnie kilku rodzajów preparatów witaminowo-mineralnych. Suplementacja diety powinna być w przypadku ciąży zawsze konsultowana z lekarzem prowadzącym.

7. Co jeść przed ciążą?
W każdej diecie ważne jest, aby spożywać produkty bogate w witaminy i składniki mineralne oraz pić dużo wody niegazowanej średnio zmineralizowanej. Aby utrzymywać organizm
w odpowiedniej kondycji energetycznej, zaleca się stosować harmonogram dnia złożony
z pięciu posiłków: śniadanie, drugie śniadanie, obiad, podwieczorek i kolacja. Drugie śniadanie i podwieczorek należy traktować jako przekąskę owocowo-warzywną lub mleczną (jogurty, kefiry z owocami).

Główną zasadą prawidłowego odżywiania jest urozmaicanie posiłków – im większa różnorodność posiłków, tym większe korzyści dla organizmu. Podstawą obiadów muszą być na równi ryby, mięso czerwone i mięso drobiowe oraz solidna porcja warzyw: w sałatkach, surówkach, gotowanych na parze. Bardzo ważne jest zwiększenie ilości żelaza w diecie, dlatego kobieta w ciąży powinna dwa razy dziennie jeść mięso, drób i wędliny. Aby poprawić przyswajalność żelaza, należy spożywać więcej produktów bogatych w witaminę C (soki z cytrusów do picia, sok z cytryny do sałatek itp.). Nie można zapominać o rybach, które są mało kaloryczne i jednocześnie bogate w wartościowe białka i tłuszcze nienasycone. Zaleca się też dodawanie do sałatek i surówek olejów roślinnych – przynajmniej łyżkę stołową dziennie.
Do przygotowywania śniadań i kolacji kobiety powinny wybierać pieczywo razowe. Chleb żytni razowy ma ok. 3–5 razy więcej składników mineralnych niż pieczywo jasne, bogatszy jest w błonnik pokarmowy. Konieczne jest zwiększenie spożycia mleka i produktów mlecznych, zawierających wapń, witaminy B2, B12 i wartościowe białka. Produkty mleczne o obniżonej zawartości tłuszczy ułatwiają utrzymanie odpowiedniej wagi ciała.

Najważniejszą rolę ogrywają warzywa i owoce – są źródłem największych pokładów witaminowych i jednocześnie mało kaloryczne. Organizm idealnie je przyswaja, nie obciążają żołądka i są lekkostrawne. Wraz z dużym spożyciem wody niegazowanej z pewnością przyczynią się do szybkiego odzyskania figury sprzed ciąży.

Kobieta w ciąży i w czasie karmienia piersią powinna wystrzegać się alkoholu i ograniczyć picie kawy. Ta zasada dotyczy także kobiety planującej macierzyństwo. Spożywanie alkoholu podczas ciąży zwiększa ryzyko poronienia, małej masy urodzeniowej dziecka, wad rozwojowych. Zabronione są także palenie papierosów i przyjmowanie narkotyków oraz innych substancji halucynogennych.